Geïntegreerd behandelplan

Omdat ADHD zelden “op zichzelf” voorkomt, maar vaak verweven is met andere leerproblemen en/of ontwikkelingsmoeilijkheden en omdat ADHD-symptomen op hun beurt vaak aanleiding geven tot andere zorgen (bv. gedragsproblemen, spanningen tussen ouders en kinderen, moeilijkheden bij het maken van vrienden, enz.) is het helpend om een overzicht te maken van alle domeinen waarop er zich moeilijkheden tonen en meteen ook de talenten en positieve elementen hierbij in kaart te brengen.

Dit overzicht is dan handig als uitgangspunt om een “geïntegreerd behandelplan” op te stellen. Het geeft een overzicht en kan helpen bij het maken van keuzes voor prioriteiten in de aanpak.

Het diagnoseverslag van het kind of de jongere, met daarin de opgenomen sterktes en zwaktes, comorbiditeiten, risico- en beschermende factoren, functionele en contextuele noden, is mede de aanzet om de vertaling te maken naar dit geïntegreerd multidisciplinair behandelplan.¹⁰

Het plan is specifiek voor dit kind, op dit specifiek moment van zijn/haar ontwikkeling, in zijn/haar specifiek gezin en context.

Ouders, school, CLB en andere belangrijke personen in de omgeving van het kind/de jongere moeten zoveel mogelijk bij de opmaak van het plan betrokken worden, zodat iedereen in de naaste omgeving van het kind ook gemotiveerd is om eraan mee te werken en de transfer naar de dagelijkse leefsituatie van het kind te bewerkstelligen.^3,7

De uiteindelijke bedoeling van elke behandeling moet zijn:

Zoveel mogelijk competenties van het kind tot ontwikkeling brengen.
Het kind helpen om op te groeien tot een volwassene die zoveel mogelijk eigen verantwoordelijkheid kan dragen en een zo groot mogelijke zelfrealisatie kan bewerkstellingen in een sociale context..
De jongere en de familie (ouders, siblings, uitgebreide familie) helpen om integratie op alle niveaus tot stand te brengen (schools, gezin, vrije tijd).

Meer gericht zullen volgende tussenstappen nagestreefd worden om die doelen te bereiken:

het verminderen van de ADHD-symptomen die last berokkenen³
het verminderen van de negatieve gevolgen van ADHD³
het behandelen van eventuele comorbiditeit³
het versterken van de talenten van de jongere⁹
het proberen voorkomen dat er zich bijkomende moeilijkheden vormen die kunnen uitgelokt worden door de ADHD-symptomen

Het kiezen van de tussentijdse doelen gebeurt best in samenspraak met het kind en de ouders (opvoeders). Zo kan er gewerkt worden aan wat zij op dat moment als moeilijkst ervaren. De hulpverleners zullen advies geven over bepaalde volgordes, omdat sommige problemen vaak beter via een omweg kunnen veranderen (bv. soms is het beter om de ADHD-symptomen eerst te proberen verminderen vooraleer aan een sociale vaardigheidstraining te starten omdat die laatste dan veel meer vruchten zal afwerpen).

Na het diagnostisch onderzoek kan de matrix gebruikt worden om een behandelingsplan met expliciete doelstellingen op te stellen. De matrix behoudt het overzicht.

Per gekozen doel kan dan een behandelkeuze gemaakt worden. De matrix helpt ook om na een periode van behandeling terug te kijken naar de doelen en te evalueren wat ervan gerealiseerd is en wat eventuele volgende doelstellingen kunnen zijn.

Belangrijk: de behandelaar en het gezin mogen niet uit het oog verliezen dat er geen “supernormaliteit” moet nagestreefd worden. Er is een brede variatie van functioneren die als “normaal” en dus “goed” kan gelden. Normaal is goed genoeg.